چه نکاتی باید برای انجام پایان نامه دکتری مدیریت دولتی گرایش رفتار سازمانی مدّ نظر قرار گیرد؟

چه نکاتی باید برای انجام پایان نامه دکتری مدیریت دولتی گرایش رفتار سازمانی مدّ نظر قرار گیرد؟

به طور کلی انجام پایان نامه دکتری مدیریت دولتی گرایش رفتار سازمانی ، چه در کارشناسی ارشد و چه در پایان نامه دکتری برای دانشجویان رشته مدیریت، همیشه دارای دغدغه‌ها و پیچیدگی‌های مختلفی است. دانشجو باید به چیزهای زیادی فکر کند. یکی از آن‌ها این است که باید از رساله، دو مقاله با کیفیت استخراج نماید و آن‌ها را در ژورنال‌های علمی- پژوهشی یا ISI چاپ کند و این می‌طلبد که تمام فصول ائم از فصل اول که «کلیات» است، فصل دوم «بررسی و مرور ادبیات تحقیق»، فصل سوم «روش تحقیق»، فصل چهارم «نتایج» و فصل پنجم «نتیجه گیری و پیشنهادات»، باید همگی با کیفیت انجام شود و منابعی که در آن استفاده می‌شود جدید باشد.  چرا که فقط در این صورت است که استاد راهنما مطالب رساله را می‌پذیرد و دانشجو می‌تواند به راحتی دفاع کند. جدید بودن منابع باعث می‌شود که اساتید راهنما، مشاور و سایر داورانی که برای دفاع در رساله دکتری رشته مدیریت در نظر می‌گیرند، با یک دید مثبت به رساله نگاه کنند. نحوه نگارش هر بخش می‌تواند با هم تفاوت‌هایی هم داشته باشد.

معمولاً وقتی دانشجو پروپوزال را می‌نویسد، یعنی کلیات تحقیق را مشخص کرده‌است. در پروپوزال «بیان مسئله»، «روش اهمیت و ضرورت»، «اهداف»، «فرضیه»، «سئوال»، «روش تحقیق»، «جنبه نوآوری» و…، مشخص شده و الگوی راهی داریم که مسیر راه را به دانشجو نشان می‌دهد. بنابراین به نوشتن پایان نامه می‌تواند خیلی کمک کند. بخصوص فصل اول که تقریباً همان پروپوزال است به اضافه مقدمه و قلمروهای تحقیق و تعاریف و مفاهیم کلیدی هم به صورت مفهومی و هم به صورت عملیاتی می‌تواند خیلی مؤثر باشد.

فصل اول رساله می‌تواند شامل این بخش‌ها باشد:

«مقدمه» چیزی شبیه بیان مسئله است ولی خیلی نمی‌خواهد کپ مسئله را بگوید. مقدمه با تعاریف مؤلفه‌ها و به طور کلی این که چه چیزی قرار است بررسی شود و در انتهای آن می‌توانیم به این که فصل شامل چه چیزهای خواهد بود، اشاره کنیم. مقدمه خیلی سخت نیست و دو تا سه صفحه کافی می‌باشد.

«بیان مسئله» که قبلاً در پروپوزال هم نوشته شده است. اگر این قسمت در پروپوزال به روز بوده و مورد تأیید باشد، دانشجو می‌تواند عیناً همان را در فصل اول جایگذاری کند.

«اهمیت و ضرورت تحقیق» بخشی است که در پروپوزال بوده و اگر خوب نوشته شده باشد، یعنی اهمیت‌ها گفته شده باشد و ضرورت‌ها از نظر علمی، عملی و کاربردی و نتایج آن برای سازمان‌ها، در سطح جامع، در سطح کلی، می‌تواند در رساله به همان شکل قرار گیرد.

«اهداف، سئوال و فرضیه»، فرضیات در رساله دکتری خیلی مطرح نیست. چون تحقیق اکتشافی است و در ابتدا تحقیق با هر روشی انجام شود، اول قضیه فرضیه نخواهد داشت و سئوال پژوهشی مطرح می‌شود. در این جا نظر اساتید کمی متفاوت است. بعضی می‌گویند اهداف و سئوالات باید به اندازه هم و هم راستا باشد و همان اهداف سئوال شود. بعضی از اساتید نظر بر این دارند که در دوره دکتری بهتر است که اهداف با سئوالات فرق داشته باشد و با دو سبک متفاوت نوشته شود. به هر ترتیب، از هر دو روش می‌توانیم استفاده کنیم و قبلاً در پروپوزال نوشته شده؛ اگر درست باشد و نخواهیم تغییری ایجاد کنیم، می‌توانیم از همان در رساله هم استفاده کنیم.

«قلمرو تحقیق» ممکن است در پروپوزال نباشد. باید قلمرو زمانی، مکانی و قلمرو موضوعی را برای تحقیق مشخص کنیم. در بعضی جاها گفته شده که در «قلمرو زمانی» دقیقاً همان زمان انجام تحقیق یعنی زمان مصاحبه یا پرسشنامه آورده شود مثلاً حدود دو یا سه ماه. بعضی از اساتید می‌گویند از زمانی که شروع به کار بررسی منابع و ادبیات تحقیق می‌کنیم تا زمان دفاع که چیزی حدود ۱۰ تا ۱۲ ماه به طول می‌انجامد، در نظر گرفته شود. «قلمرو مکانی» معمولاً سازمانی است که در بخش کمّی در نظر می‌گیریم و مورد مطالعه ما خواهد بود. چون در بخش کیفی بیشتر با خبرگان در بخش انجام رساله دکتری در گرایش‌های مختلف مدیریت مثل مدیریت بازرگانی، منابع انسانی، تصمیم گیری و خط مشی گذاری عمومی، رفتار سازمانی، مدیریت تطبیقی و توسعه و… سر و کار داریم، بنابراین قلمرو مکانی همان سازمان را می‌نویسیم. در «قلمرو موضوعی» حیطه موضوعی که داریم را می‌آوریم.

در آخر فصل اول بهتر است «مفاهیم کلیدی» هم تعریف مفهومی شود و هم تعریف عملیاتی. برای تعریف مفهومی «مفاهیم کلیدی» بهتر است از رفرنس‌های معتبر و جدید استفاده شود. در تعریف عملیاتی در بخش کیفی برای تحقیقاتی که آمیخته هستند معمولاً نمی‌شود تعریف عملیاتی درستی از آن متغیر به دست آورد، چرا که بعدها باید ابتدا خبرگان مؤلفه‌ها را استخراج کنند و بعد در بخش کمّی می‌شود سنجش‌های کمّی انجام داد. در تحقیقاتی که صرفاً کمّی هستند، تعریف عملیاتی شامل نمره ای است که از پرسشنامه مربوطه حاصل می‌شود. خیلی جاها بهتر است که تعریف عملیاتی در تحقیقات کیفی-کمّی نوشته نشود و فقط به تعریف مفهومی اکتفا شود.  فصل اول با این عناوین بسته می‌شود و دانشجو می‌تواند فصل دوم را شروع کند. در فصل دوم باید ادبیات و پیشینه تحقیق به صورت جامع و کامل بررسی شود. در مورد متغیرها، معمولاً از متغیر وابسته شروع می‌کنند. تعاریف، نظریه‌ها و الگوهایی که در این زمینه وجود دارد در مورد متغیرها باید از یک نظم و ترتیب خاصی برخوردار باشد.

در انجام پایان نامه دکتری مدیریت دولتی گرایش رفتار سازمانی و رشته‌های مدیریت مثل کارآفرینی، علوم ورزشی، خدمات بهداشتی، مدیریت محیط زیست، مدیریت اوقات فراغت و ورزش‌های تفریحی، مدیریت راهبردی در سازمان‌ها و رویدادهای ورزشی یا سایر گرایش‌های مدیریت مثل مدیریت بازاریابی یا دولتی و منابع انسانی در فصل دوم می‌توانند تعداد زیادی عناوین جالبی بیاورند و این عناوین شامل زیرعنوان‌های خوبی باشد که همگی شماره‌گذاری شده؛ از یک جا شروع و به طور منظم و پی در پی به یک جا ختم شود. در آخر کار در فصل دوم بعد از آوردن الگوها، نظریه‌ها و تشریح کامل متغیرها، پیشینه و مطالعات داخلی و خارجی تحقیق می‌آید. به طور قطع در این قسمت باید شکاف تحقیق بررسی شود، یعنی پیشینه‌ها مورد تحلیل قرار گیرند تا ببینیم چه چیزهایی بررسی شده است و چه تفاوتی با تحقیق ما دارد. در این قسمت نیاز هست جدولی که در آن موارد و مؤلفه‌هایی که در تحقیقات مختلف تکرار شده است آورده شود و همچنین جمع‌بندی‌ها نوشته شود. در انتها یک جمع‌بندی برای کل فصل نوشته خواهد شد.

جدول آخری که در آن مؤلفه‌ها و محققین آورده شده است برای موضوع مطالعه خیلی مهم است و به نحوی جمع‌بندی از پیشینه تحقیق خواهد بود و از آن می‌توان بعداً در فصل چهار هم استفاده کرد.

در فصل سوم «روش تحقیق» است و شامل توضیحاتی در مورد «نوع روش تحقیق»، «توضیح ابزارها» مانند پرسشنامه، «روش انجام مصاحبه» در بخش کیفی، توضیح این که از چه رویکردی برای تحلیل مصاحبه استفاده می‌کنیم، باید توضیح داده شود که آیا از روش «گرندد تئوری» یا «تولید محتوا» یا «تحلیل مضمون» یا «تحلیل تم» است. نرم افزارهای مورد استفاده در تحقیق شامل spss یا maxqda جملگی مهم است و روش تحقیق از ابتدا تا انتها و سازمان‌هایی که روی آن‌ها تحقیق می‌کنیم همگی باید تشریح شود.

در فصل چهارم نتایجی که از نرم افزارها گرفته می‌شود، مثلاً اگر از نرم افزار maxqda استفاده کرده باشیم، مدلی که داریم، ابتدا باید نتایج توصیفی آورده شود ائم از نتیجه جمعیت شناختی، سن، جنس، تجربه، سابقه کار همه آورده می‌شود. خبرگان معرفی شده و تعدادشان ذکر می‌شود. اگر از گرندد استفاده کرده باشیم، مدل‌های موجود را می‌آوریم و در بخش کمّی هم نتایج آنالیز آورده می‌شود و نهایتاً یک جمع بندی که بدانیم در این فصل چه مواردی آورده شده است.

در فصل پنجم، نتیجه گیری و بحث آورده می‌شود. به این شکل که ابتدا یک خلاصه‌ای از نتایج ذکر شده و بعد هر سئوال پژوهشی نوشته و نتایج آن به استناد جدولی که دارد آورده می‌شود و بالاخره با سایر مطالعات بحث می‌شود که آیا نتایج موافق هستند یا مخالف و چرایی مخالفت و موافقت آن با ذکر دلیل همراه با مبانی لازم و دلایل مطرح می‌گردد. در آخر هم می‌توانیم نتیجه‌گیری را قرار دهیم، همچنین محدودیت‌های تحقیق نوشته شود. آخرین عنوان «پیشنهادات پژوهش» است که در این قسمت هم پیشنهادات کاربردی و هم پیشنهاد برای پژوهش‌های آینده گفته می‌شود.

تمامی رفرنس‌هایی که در رساله برای گرایش مختلف مدیریت، مانند مدیریت تطبیقی و توسعه، رفتار سازمانی، فناوری، مدیریت برنامه ریزی فرهنگی یا گرایش‌های دیگر مثل تحقیق در عملیات، مدیریت سیستم‌ها، مدیریت تولید و عملیات، مالکیت معنوی، مدیریت انتقال تکنولوژی و مالکیت معنوی، باید تمامی رفرنس‌هایی که در انجام پروپوزال و رساله دکتری استفاده شده است، آورده و کاملاً تطبیق داده شود. کل ضمائم، خروجی‌های نرم افزاری، پرسشنامه‌ها، مصاحبه‌ها (از هر کدام یک عدد) در بخش ضمائم آورده می‌شود. این‌ها چیزهایی است که برای پنج فصل رساله دکتری نیاز است.