تأثیر و بازخورد انجام پایان نامه دکتری خوب، رشته مدیریت دولتی گرایش تصمیم گیری و خط مشی گذاری عمومی در جامعه

در میان گرایش‌های مختلف مدیریت دولتی، دانشجویان گرایش تصمیم گیری و خط مشی گذاری عمومی از حیث گذراندن دوره‌های تخصصی در مقطع دکتری در رأس این رشته قرار دارند؛ چرا که شایستگی‌های یک جامعه و ملاک شایستگی برای اهرم‌های تغییر در آن اجتماع، خط مشی عمومی با رویکرد مدیریتی می‌باشد که بر اساس چشم انداز، اثر بخشی و بهبود مستمر شکل می‌گیرد و نیروی آکادمیک مشتاق و کارآمد با تحقیقاتی که در موضوعات مختلف جامعه انجام می‌دهند، راهگشای خوبی برای ارائه راهکار حل مسائل کشور خواهند بود.

در جهان و به طور اخص در ایران اکثراً برای حل برخی مسائل عمومی به دنبال تدوین خط‌مشی‌هایی برای حل مسائل هستند که همچنان حل نشده باقی می‌مانند. بسیاری از توصیه‌هایی که در قالب تحقیقات دانشگاهی در تصمیم گیری و خط مشی‌‌های عمومی مطرح می‌شود به نتایج مطلوب نمی‌انجامد زیرا ضعف در ریشه یابی و شناخت مراحل فرایند خط مشی گذاری باعث نداشتن کارکرد حل مسئله خواهد شد. یکی از مشکلات، نداشتن چارچوب کلی و منسجم در پیشنهاد تصمیم گیری و خط مشی برای سیاستگذاران است؛ به همین دلیل بسیاری از توصیه‌ها در پژوهش و مطالعات پایان نامه‌های دکتری به تصویب نرسیده و منجر به سیاست نمی‌شود و همچنان سیاست‌های بی اثر و ناکارآمد در حل مشکلات ناتوانند؛ بنابراین دانشجوی دوره دکتری در رشته مدیریت دولتی با گرایش تصمیم گیری و خط مشی گذاری عمومی در تز دکتری خود به عنوان یک سیاست پژوه، باید معیارهایی را جهت ارائه پیشنهادهای خط مشی مد نظر قرار دهد که منجر به نتایج مطلوب گردد تا با موفقیت همراه و بازخورد و پیامدهای مناسبی برای جامعه و سیاست‌های خُرد و کلان داشته باشد.

برای رساله دکتری (تصمیم گیری و خط مشی گذاری عمومی) در مدیریت دولتی از کجا شروع کنم؟

در مقطع کارشناسی ارشد، انتهای دوره تکمیل تحصیلات، موضوع پایان نامه انتخاب و با کمک استاد راهنما و مشاور مراحل آن انجام و برای دفاع آماده می‌گردد؛ ولی در دوره دکتری این طور نیست! از آغاز دوره تحصیلی، کار پایان نامه با انتخاب موضوع مناسب شروع می‌شود و روند تحقیقات و تکمیل آن تا پایان ادامه خواهد داشت؛ لذا دانشجو برای انجام تز دکتری در رشته مدیریت با گرایش تصمیم گیری و خط مشی گذاری عمومی قبل از هر چیز باید با تحقیقات مناسب در سطح جامعه و راهنمایی و گرفتن مشورت از اساتید و مؤسسات فعال در این زمینه، به فکر موضوع خوب به عنوان ابزار توسعه و تغییر در سطح یک سازمان، جامعه و یا حتی جهان باشد. به نحوی می‌توان این طور عنوان کرد که دانشجوی رشته مدیریت دولتی قبل از انتخاب رشته باید با نگاه گرایشی وارد این حیطه گردد؛ چرا که به خصوص بین بخش‌های دولتی و رشته‌های دانشگاهی برای گسترش خط مشی گذاری، استفاده کاربردی از پژوهش در امر سیاست توسط فارغ التحصیلان خط مشی پژوه، شناسایی و تعریف و برای حل مسئله توصیه‌های معطوف به عمل عنوان می گردد.

یک تحقیق اصولی با موضوع مناسب و نتیجه گیری قابل اجرا در گرایش تصمیم گیری و خط مشی گذاری عمومی و خط مشی پژوهی، می‌تواند مورد استفاده بسیاری از گروه‌ها و نهادهای دولتی یا بخش خصوصی، اعم از سیاست گذاران، دولت، سازمان‌های سیاسی یا اجتماعی، تجزیه و تحلیل کنندگان سیاست‌ها، مشاوران، مؤسسات خیریه و … قرار گیرد.

یکی از مسائل حائز اهمیت برای نوشتن پایان نامه دکتری در گرایش تصمیم گیری و خط مشی گذاری عمومی این است که دانشجو باید برای انتخاب موضوع مؤثر شرایط سیاسی، اقتصادی، محیطی، فرهنگی و… پیرامون موضوع را نیز در نظر داشته باشد. اگر زمینه اجتماعی، سیاسی، سازمانی و قص علی هذا به طور صریح و روشن در نظر گرفته نشود، ارائه پیشنهادهای خط‌مشی در اجرای آن به نتیجه مطلوب نخواهد رسید. مثلاً شرایط اقتصادی ممکن است به عملی نیرو بخشد و یا عمل دیگری را محدود سازد. با راهنمایی‌هایی که اساتید دانشگاه و استاد راهنما و مشاور و مؤسسات آموزش و مشاوره رساله دکتری مدیریت دولتی انجام می‌دهند، می‌توان این شرایط را شناسایی و در تحقیق لحاظ کرد.

چه مواردی باید برای انجام پایان نامه دکتریِ تصمیم گیری و خط مشی گذاری عمومیِ مؤثر، مد نظر قرار گیرد؟

اگر بخواهیم این موارد را دسته بندی کنیم، می‌توانیم به مسائل، عملکرد و ره‌آوردهای مورد انتظار خط مشی و خط مشی‌های ترجیح داده شده اشاره کنیم. یعنی باید قبل از هر چیز علت‌ها، پیامدها، عملکرد خط‌مشی و برنامه‌های عمومی را بررسی کنیم. بهتر این است که قبل از انتخاب موضوع و به اشتراک گذاشتن آن با استاد راهنما و دانشگاه، به سئوالاتی که در زیر عنوان می‌شود پاسخ دهیم:

الف) مسئله چیست تا راه حلی برای آن جستجو کنیم؟

ب) مجموعه اقداماتی که باید برای حل مسئله اقدام شود کدامند؟

ج) ره آورد انتخاب مجموعه اقدامات چه می‌تواند باشد؟

د) آیا تحقق این ره‌آوردها به حل مسئله کمک خواهد کرد؟

هـ) اگر مجموعه اقدامات دیگری اتخاذ شود، ره‌آوردهای آتی مورد انتظار کدامند؟

به نوعی می‌توان گفت باید اطلاعاتی از مسائل جامعه مورد نظر کسب کنیم، این که جامعه چه انجام می‌دهد، چرا انجام می‌دهد و چه چیزی آن را متفاوت می‌سازد. باید داده‌ها را کاربردپذیر کرد، درباره آن‌ها تصمیم گرفت، تخمین زد و پیامدهای تصمیم‌گیری و خط‌مشی عمومی را سنجید طوری که اهداف و مقاصد به کاراترین شکل محقق شود.

موارد مد نظر در رساله دکتری تصمیم گیری و خط مشی‌گذاری عمومی می‌تواند شامل جزئیات ذیل باشد:

1. تعریف مسئله و ره‌آوردها؛
2. اتخاذ دیدگاه بلند مدت؛
3. رعایت و توجه به اوضاع ملی یا بین المللی؛
4. اتخاذ رویکرد کل گرا؛
5. انعطاف پذیری و نوآوری؛
6. به کارگیری بهترین ملاک؛
7. بازنگری دائمی خط مشی موجود؛
8. منصفانه برای همه؛
9. دربرگیرنده همه ذینفعان؛
10. یادگیری از تجربیات؛

و….

انتخاب درست در انجام پایان نامه دکتری تصمیم گیری و خط مشی گذاری عمومی چیست؟

توصیه اکثر اساتید با تجربه و حرفه‌ای در دانشگاه‌ها، تحقیق قبل از اقدام به نوشتن تز دکتری است. این تحقیق می‌تواند شامل بسیاری از موارد شود که شاید از توان دانشجو به تنهایی خارج باشد. در رشته مدیریت دولتی و گرایش تصمیم گیری و خط مشی گذاری عمومی نکاتی وجود دارد که حتی با تحقیق و تفحص از دید پنهان خواهند ماند و نیاز به کسب تجربه و دانش جامع دارد و اگر حتی یکی از این نکات در انجام پایان نامه دکتری لحاظ نشود، ممکن است کل پژوهش و مطالعه زیر سئوال رفته یا غیر قابل قبول گردد؛ بنابراین مؤسساتی هستند که به وسیله آموزش و مشاوره در این زمینه با استفاده از استادان حاذق و کاردان قادرند به محققین و دانشجویان کمک شایانی نموده و از ابتدا تا انتهای کار همراهی و همکاری نمایند تا تحقیق با نتیجه مطلوب به پایان برسد.